Trẻ em làm quen với AI: Nên hay không nên?

Cơn sốt trí tuệ nhân tạo (AI) đang lan tỏa mạnh mẽ và len lỏi vào nhiều khía cạnh cuộc sống, từ ứng dụng học tập đến nền tảng giải trí mà con trẻ tiếp xúc hàng ngày. Câu hỏi đặt ra cho các bậc phụ huynh là: AI có thực sự an toàn cho trẻ em? Bài viết này sẽ đi sâu vào vấn đề trên, đồng thời, cung cấp góc nhìn đa chiều và lời khuyên hữu ích để cha mẹ tự tin đồng hành cùng con trong kỷ nguyên công nghệ đầy biến động (nhưng không kém phần thú vị)!

‍

Rủi ro tiềm ẩn khi trẻ em tiếp xúc AI

Dù AI mang đến nhiều tiện ích, phụ huynh vẫn cần cảnh giác trước những nguy cơ tiềm ẩn. Một trong những lo ngại hàng đầu là khả năng trẻ vô tình tiếp cận nội dung không phù hợp. Thuật toán AI chưa hoàn hảo trong việc sàng lọc nên dễ hiểu nếu đôi khi AI bỏ sót những hình ảnh, video nhạy cảm hoặc độc hại.

Bên cạnh đó, vấn đề bảo mật thông tin cá nhân của trẻ cũng đáng lưu tâm. Nhiều ứng dụng tích hợp AI có thể âm thầm thu thập dữ liệu về thói quen sử dụng, vị trí, thậm chí cả giọng nói của trẻ. Việc kiểm tra kỹ lưỡng chính sách bảo mật của ứng dụng và đảm bảo tuân thủ đạo luật COPPA (bảo vệ quyền riêng tư trực tuyến của trẻ em) là vô cùng cần thiết.

Một khía cạnh khác cần cân nhắc là sự phụ thuộc quá mức vào AI. Nếu AI đảm nhận mọi tác vụ, trẻ có thể mất đi khả năng tư duy độc lập, giải quyết vấn đề thực tế. Việc lạm dụng thiết bị điện tử và các công cụ AI còn có thể ảnh hưởng đến thời gian vận động, tương tác xã hội và phát triển trí tưởng tượng của trẻ.

‍

‍

Lợi ích không thể phủ nhận của AI trong giáo dục

Tuy nhiên, AI cũng mang lại những lợi ích đáng kể cho việc học tập của trẻ. Nhiều ứng dụng giáo dục thông minh sử dụng AI để cá nhân hóa lộ trình học, điều chỉnh tốc độ và độ khó phù hợp với từng em. Điều này giúp việc học hiệu quả và hấp dẫn hơn.

AI có thể hỗ trợ trẻ làm bài tập, giải thích khái niệm phức tạp và cung cấp bài luyện tập đa dạng. Các công cụ AI còn giúp trẻ phát triển kỹ năng lập trình, toán học và ngoại ngữ. Ví dụ, Khan Academy Kids và Duolingo sử dụng AI để điều chỉnh phương pháp dạy dựa trên cách học của trẻ, tập trung vào các lĩnh vực còn yếu.

Tuy nhiên, dù AI mang đến những giải pháp học tập đầy hứa hẹn, vai trò định hướng và đồng hành của cha mẹ vẫn là yếu tố then chốt. Sự giám sát tỉ mỉ của cha mẹ đối với nội dung và thời gian con tương tác với các ứng dụng AI là vô cùng cần thiết. Điều này đảm bảo rằng những công cụ này phải phù hợp với lứa tuổi, hướng đến các mục tiêu học tập cụ thể và nhất quán với những giá trị mà gia đình bạn đề cao. Trí tuệ nhân tạo, dù thông minh đến đâu, cũng chỉ nên là một công cụ hỗ trợ đắc lực không thể và không nên thay thế vai trò của người thầy, người cô. Đặc biệt là sự yêu thương, khích lệ, động viên từ những người thân yêu nhất của trẻ.

‍

Kiểm soát việc sử dụng AI của trẻ

Để đảm bảo an toàn cho trẻ khi sử dụng AI, phụ huynh có thể thực hiện một số biện pháp:

• Thiết lập giới hạn thời gian: Sử dụng các tính năng quản lý thời gian trên thiết bị (như Google Family Link hoặc Screen Time).
• Sử dụng bộ lọc nội dung: Kích hoạt các công cụ chặn trang web và ứng dụng không phù hợp trong cài đặt kiểm soát của phụ huynh.
• Ưu tiên nền tảng AI thân thiện với trẻ: Chọn các ứng dụng và nền tảng được thiết kế riêng cho trẻ, có kiểm duyệt nội dung chặt chẽ (ví dụ: YouTube Kids, Amazon Kids+).
• Tắt tính năng chia sẻ giọng nói và dữ liệu: Vô hiệu hóa các tùy chọn ghi âm và chia sẻ dữ liệu giọng nói để bảo vệ quyền riêng tư của trẻ.

‍

‍

Độ tuổi phù hợp để trẻ làm quen với AI

Về độ tuổi thích hợp để trẻ làm quen với AI, các chuyên gia có quan điểm khác nhau. Nhìn chung, trẻ khoảng 6-7 tuổi có thể bắt đầu tương tác chủ động với AI, nhưng vẫn cần sự giám sát của người lớn do khả năng nhận thức và đánh giá thông tin của các em còn hạn chế.

Khám phá các khoá học AI/ML cơ bản và Generative AI, được thiết kế đặc biệt cho lứa tuổi 9-15. Tại TechTrain, con bạn sẽ được học tập trong một môi trường an toàn, sáng tạo, dưới sự dẫn dắt tận tâm của đội ngũ chuyên gia hàng đầu. TechTrain tin rằng, việc tiếp cận AI một cách bài bản và phù hợp với lứa tuổi sẽ mở ra những chân trời kiến thức mới, khơi dậy đam mê công nghệ và trang bị cho con bạn những kỹ năng cần thiết cho tương lai. Xem chi tiết các khóa học tại đây!

‍

Kết luận: Cẩn trọng nhưng không nên cấm đoán

AI ngày càng quan trọng và mang lại nhiều cơ hội cho trẻ. Tuy nhiên, phụ huynh cần định hướng và bảo vệ con trong thế giới công nghệ này. Hãy tìm hiểu kỹ lưỡng và đọc các đánh giá trước khi cho con sử dụng bất kỳ ứng dụng nào. Điều phù hợp với gia đình khác có thể không tốt nhất cho gia đình bạn. Bằng cách trang bị kiến thức, sử dụng các công cụ hỗ trợ và trò chuyện cởi mở với con, chúng ta có thể giúp trẻ khám phá lợi ích của AI một cách an toàn và hiệu quả.

‍